KURUMSAL EĞİTİMDE KATALİZÖR: DOĞAÇLAMA

Doğaçlamanın dünya çapında hızla popülerleşen uygulamalarından biri eğitim kurumlarında, sivil toplum kuruluşlarında ya da iş dünyasında ekip, özgüven, yaratıcılık, farkındalık gibi konular doğrultusunda uygulanma şeklidir.  Birçok sektörden büyük firmalar ya da sivil toplum kuruluşları artık çalışanlarından veya üyelerinden sadece denileni yapmalarını değil, insiyatif kullanarak  hazırlıksız oldukları durumlar karşısında dinamik davranmalarını istemektedir.  Dünya artık çok hızlı ve bu hıza ayak uydurmak için bir takım kaslarımızı güçlendirmek zorundayız. 

Doğaçlama Tiyatroda elimizde ekip arkadaşlarımız dışında neredeyse hiçbirşey yoktur.  Katılımcı seyircimizden aldığımız sözcükleri, fikirleri takım arkadaşlarımızla birlikte anında geliştirmek ve anlamlı bir bütün oluşturarak görselleştirmeli ve sonucunda da katılımcılarımızın iyi vakit geçirmelerini sağlamalıyız.

Doğaçlama Tiyatro performansına hazırlık evresi ciddi ve bir o kadar eğlenceli bir süreçtir.  Doğaçlamanın doğası gereği bir takım yetilerimizin bileylenmesi ve geliştirilmesi gerekir.  Doğaçlama Performans için atölye sürecinden geçmiş ekip üyelerinin kazanımlarını şöyle sıralayabiliriz;

-Etkin Dinleme : Elimizde yazılı metin yoksa karşımızdakinin ne dediğini ya da yaptığını tam ve doğru anlamak için onu dinlememiz ve ona göre reaksiyon göstermemiz gerekir. Aynı günlük hayattaki gibi.

-Takım Olabilme : Bireysel yeteneklerimizi takım arkadaşlarımızın yetenekleriyle beslemeli, ekip içinde insiyatif almaya ve sorumluluğu paylaşmaya gönüllü olmalıyız. Destek alabilmemiz için destek olmalıyız.

-Yüksek Derecede Odaklanma : Kafamızı başka şeylerin meşgul etmesine izin verirsek neyi başarabiliriz ki? 

-Çabuk Düşünüp Hızlı Karar Verme : Fazla vakit yok, seyirci karşımızda ve oyuncu arkadaşımız ona destek olmamız için gözümüzün içine bakıyor.

-Anda Olabilme : Başka nerede olabilirsiniz ki? Doğaçlama yüksek oranda ‘şimdi ve burada’ olmayı gerektirir.

- Kısıtlı İmkanları Etkili Kullanma : Performans alanı, seyirci ve takım arkadaşlarımızdan başka birşey yok elimizde.  İşte bu an aslında imkanlarımızı sınırsız hale getiriyor.  Sınır sadece ortak hayalgücümüzün sınırları. 

-Yenilikçi ve Yaratıcı Olma : Doğaçlamada her an yenidir.  Önceden hesaplanmış konuların ya da esprilerin yeri yoktur. Ne yapacaksak şimdi ve burada yapmak zorundayız.  Ne söyleyeceğimizi değil, üretme ve ifade etme olanaklarımızı araştırmalıyız. 

-Hesap edilmeyen yeni durumlara hızlı ayak uydurma : Oyuncu arkadaşlarımız hesap etmediğimiz durumlar ve cümleler kurabilir. Bu bir hata mıdır yoksa yeni bir fırsat mı?

-Liderlik yetilerinin yanında başka bir lidere uyum : Doğaçlamada liderlik yapabilmek için takip edebilmeyi öğrenmemiz gerekir.  Her an yenidir ve her süreç yeni liderleri ve takımları gerektirir.  Biz buna ‘Takip edeni takip et diyoruz.’

-‘Evet, ve...’ prensibiyle olan durumu kabul etme ve üstesinden gelme veya geliştirme : İşte en önemli düsturlardan biri.  ‘Ama’ diyerek güvenli ve kısır bir alana kendini hapseden bir insan mısınız yoksa ‘Ve’ diyerek süreci ortaklaştıran, besleyen ve kazanımı yüksek yeni maceralara hevesli bir takım üyesi misiniz? 

-Yeni fikirleri yargılamadan değerlendirme : Masaya atılan her fikir önce kabul edilmeyi ve geliştirilmeyi hak eder.

-Açık Olma : Tek başımıza değiliz ve dünyanın bütün doğrularını bilmemize imkan yok. 

-Kaygıyla başa çıkma ve pozitif ifade : Korkacak birşey yok, yeter ki kendimizi doğru ifade edelim.

-Etkin vücut dili kullanımı : Bedenimiz, sesimiz, mimiklerimiz, jestlerimiz, konuşma tarzımız kısaca bizi hayatta kılan, varolduğumuzu gösteren herşey.  İyi bir ifade için parçaları bütün halinde kullanmayı öğrenmemiz gerek. 

İster bir şirkette çalışalım, ister herhangi başka bir amaçla biraraya gelmiş insanlardan oluşan bir topluluğun ya da takımın üyesi olalım, ortak amacımız doğrultusunda özgün katkılar sağlayabilmek için rutinin yabancılaştırıcı etkilerinden sıyrılmamız gerekir.  Söyleneni sorgulamadan yerine getiren bireyler bize ancak tarihe gömülmesi gereken organizasyon modelleri sağlayabilir.  Bireyin kendi rengini kaybetmeden ekip içinde var olabilmesini sağlamak için doğaçlama doğal bir kaynaktır.  Bu doğal kaynağa ulaşabilmek için ise patikalara hakim bir lider olmazsa olmaz.  Aksi takdirde yolunuzu kaybedebilir ve sıkıcı güvenli alanlarınızda sıkışıp kalma ihtimaliniz güçlenebilir.  Macera dolu, eğlenceli bir öğrenme süreci için koçunuzun sizi iyi anlaması ve amacınız doğrultusunda size yol göstermesi gerekir.  

Koray Tarhan